Ngày 1/5 hàng năm không chỉ là một dịp nghỉ lễ được công nhận ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, mà còn mang một ý nghĩa sâu sắc đối với phong trào công nhân và người lao động trên toàn thế giới. Vậy, ngày 1/5 là ngày gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về ngày Quốc tế Lao động và những sự kiện lịch sử liên quan.
Ngày 1/5 là ngày gì?
Ngày 1/5 còn được gọi là Ngày Quốc tế Lao động, là ngày lễ kỷ niệm, biểu dương lực lượng và hành động của người lao động trên toàn thế giới. Đây là dịp để tôn vinh những nỗ lực, hy sinh và đóng góp của giai cấp công nhân đối với sự phát triển của xã hội. Ngày này được biết đến như là một ngày thể hiện sự đoàn kết của giai cấp công nhân, đồng thời là một sự nhắc nhở về những quyền lợi mà người lao động đáng được hưởng.
Nguồn gốc của Ngày Quốc tế Lao động
Ngày Quốc tế Lao động có nguồn gốc từ một cuộc biểu tình nổi bật tại thành phố Chicago (Hoa Kỳ) vào năm 1886. Khi đó, công nhân ở Mỹ đang đấu tranh đòi quyền lợi cải thiện điều kiện làm việc, trong đó có yêu cầu làm việc 8 giờ mỗi ngày.
Lịch sử Ngày Quốc tế Lao động bắt đầu từ một yêu cầu rất đơn giản: công nhân muốn có một cuộc sống tốt đẹp hơn, với thời gian lao động hợp lý hơn. Các cuộc biểu tình và cuộc bãi công bắt đầu diễn ra vào ngày 1/5/1886 tại Chicago, với sự tham gia của khoảng 40.000 công nhân. Họ yêu cầu được làm việc chỉ 8 giờ mỗi ngày thay vì 12-16 giờ như trước đây.
Thảm sát Haymarket và sự ra đời của Ngày Quốc tế Lao động
Ngày 4/5/1886, một vụ nổ bom xảy ra trong cuộc mít tinh của công nhân tại Haymarket Square, Chicago. Vụ việc này gây nên cái chết của nhiều cảnh sát và công nhân, dẫn đến thảm sát Haymarket. Mặc dù sự kiện này có nhiều tranh cãi về nguyên nhân và diễn biến, nhưng nó đã làm dấy lên một phong trào lớn ở Mỹ và sau đó lan rộng ra toàn thế giới.
Ngày 20/6/1889, Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định chọn ngày 1/5 hàng năm là ngày biểu dương lực lượng của giai cấp công nhân toàn cầu. Kể từ đó, ngày 1/5 trở thành một dịp để công nhân và người lao động trên toàn thế giới tưởng nhớ và kỷ niệm những đấu tranh đòi quyền lợi của họ.
Ngày Quốc tế Lao động tại Việt Nam
Giai đoạn đầu khi kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động
Ngày Quốc tế Lao động đã được giai cấp công nhân Việt Nam đón nhận từ rất sớm. Sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương được thành lập vào năm 1930, ngày 1/5 trở thành một ngày quan trọng trong phong trào đấu tranh chống lại thực dân Pháp và đế quốc. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, việc tổ chức kỷ niệm ngày này thường phải được tổ chức bí mật, để tránh sự đàn áp của chính quyền thực dân.
Mặc dù vậy, các cuộc mít tinh và biểu tình vẫn diễn ra trong các khu vực công nhân, với sự tham gia của những tầng lớp nhân dân yêu nước. Những hoạt động này đã tạo tiền đề cho phong trào đấu tranh giành độc lập của dân tộc trong giai đoạn tiếp theo.
Ngày Quốc tế Lao động được tổ chức công khai
Mãi đến năm 1936, Ngày Quốc tế Lao động mới được tổ chức công khai lần đầu tiên tại Hà Nội, với sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Trong cuộc biểu tình này, các công nhân, nông dân, phụ nữ, người lao động trí thức cùng nhau tham gia để phản đối sự áp bức của thực dân, đòi quyền lợi cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động.
Vào năm 1938, một cuộc biểu tình lớn diễn ra tại khu Đấu Xảo, Hà Nội. Hàng chục ngàn người từ hơn 25 ngành nghề khác nhau đã tham gia. Đây được xem là cuộc biểu tình lớn nhất trong thời kỳ dân chủ (1936 - 1939), đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.
Ngày Quốc tế Lao động trở thành ngày nghỉ lễ chính thức
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, khi chính quyền được thành lập, ngày 1/5 chính thức được công nhận là ngày Quốc tế Lao động tại Việt Nam. Đây là một ngày để tôn vinh giai cấp công nhân và biểu thị sự đoàn kết quốc tế trong phong trào lao động. Ngày này không chỉ là dịp nghỉ ngơi của người lao động mà còn là dịp để ôn lại truyền thống đấu tranh và sự phát triển không ngừng của phong trào công nhân trên toàn thế giới.
Vì sao ngày 1/5 lại được coi là ngày nghỉ lễ có hưởng lương?
Ngày 1/5 được coi là ngày nghỉ lễ chính thức có hưởng lương ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, vì đây là ngày tôn vinh quyền lợi của người lao động. Trong những năm qua, ngày này đã trở thành một dịp để các công nhân, người lao động thể hiện sự đoàn kết và chung sức vì những mục tiêu chung. Đồng thời, ngày 1/5 cũng là một dịp để các chính phủ và các tổ chức công nhận và thúc đẩy các quyền lợi cho người lao động, bao gồm quyền được nghỉ ngơi, bảo vệ sức khỏe và cải thiện điều kiện làm việc.
Ở Việt Nam, ngày Quốc tế Lao động được quy định trong Bộ luật Lao động. Người lao động sẽ được nghỉ làm một ngày và hưởng nguyên lương nếu làm việc trong ngày này. Điều này thể hiện sự trân trọng đối với những đóng góp của người lao động trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Những hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động tại Việt Nam
Các hoạt động công đoàn
Hàng năm, vào ngày 1/5, các công đoàn trong nước thường tổ chức các cuộc mít tinh, diễu hành và các sự kiện nhằm tôn vinh người lao động và kêu gọi chính phủ có các chính sách tốt hơn bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Các hoạt động này cũng là dịp để các công nhân, người lao động thể hiện sự đoàn kết và yêu nước của mình.
Các hoạt động văn hóa và thể thao
Ngoài các hoạt động chính trị, ngày Quốc tế Lao động cũng được tổ chức với các sự kiện văn hóa, thể thao. Đây là dịp để người lao động thư giãn, tái tạo sức lao động, và tham gia vào các hoạt động cộng đồng. Các chương trình văn hóa, biểu diễn nghệ thuật và các giải thể thao diễn ra vào dịp này cũng thu hút sự tham gia của đông đảo người lao động.
Ý nghĩa Ngày Quốc tế Lao động đối với người lao động
Ngày 1/5 không chỉ là ngày nghỉ lễ mà còn là ngày biểu thị sự đoàn kết của tất cả những người lao động trên toàn thế giới. Đây là dịp để công nhân và nhân dân lao động thể hiện quyền lợi của mình và đấu tranh cho một xã hội công bằng, bình đẳng. Ngày Quốc tế Lao động nhắc nhở mọi người về những giá trị của lao động, về sự cống hiến không ngừng của người lao động đối với sự phát triển của xã hội.
Ngoài ra, Ngày Quốc tế Lao động cũng là dịp để giáo dục thế hệ trẻ về những giá trị của công bằng xã hội, sự bảo vệ quyền lợi của người lao động và khuyến khích các thế hệ sau tiếp tục phấn đấu để xây dựng một xã hội tiến bộ, nơi mà quyền lợi của tất cả mọi người được tôn trọng.
